Hak Odaklı Veri Okuryazarlığı Atölyesi Yapıldı
AnkaraYürütücülüğünü dernek başkanı Pınar Dağ’ın yaptığı atölye dernek yönetim kurulu başkanı Merve Kartal’ın AVVGD’yi tanıtmasıyla başladı. Derneğin 2015 yılında kuruluşundan bugüne kadar yürüttüğü faaliyetlerine ve 2017 için hedeflenen yeni projeleri hakkında bilgi verdi.
Devamında Pınar Dağ, “Hak odaklı veri sistemi ve kullanımı nasıl sağlanır?” sorusuna yanıt arayan bir sunum yaparak hak odaklı veri toplama teknolojileri ve faaliyetlerinin yürütülmesinde ne tür çalışmalar yapıldığını ve dünya örneklerine yer vererek, Türkiye’de özellikle insan hakları odaklı toplanan verilerin paylaşımı ve depolanması ile ilgili iyi /kötü örnekleri vererek tamamladığı işçi ölümleri projesi ile İmam Hatip Liseleri’ne yönelik geliştirdiği projelerin geliştirilme aşamasında veriye erişimin önündeki teknik zorlukların veriyi etkin kullanmanın önünde önemli engellerden bir olduğuna dikkat çekti.
Devamında ise hak odalı veri atölyesi kesişen endişeler arasında dünyada hak odaklı veri politikaları geliştiren “The engine room, International Data Responsibility Group, Responsible Data Forum ve UN Global Pulse” kurumlarının nasıl çalıştıklarına yer verdi.
Ve örnek bir çalışma olarak New York Belediyesi’nin açık veri bölümünde geliştirdiği “Open Animal Abuse” çalışmasından ilham alınarak Dağ Medya tarafından oluşturulan, “Türkiye’de hayvanlara yönelik şiddetin görünürlüğü için istismar verilerinin toplanması” projesinin veri seti paylaşıldı ve üzerine tartışılarak aşağıdaki sorular tartışmaya açıldı:
-
Hak odaklı veri analizleri karar alma süreçlerinde nasıl kullanılmalı?
-
Veri toplama, analiz etme hak savunucularının uygulamalarını nasıl şekillendirir?
-
Belirli riskleri barındıran veri araçları ve teknikler ile veri aktivistleri nasıl etkileşim içinde olmalı?
-
Hak odaklı veride genel ilkeler oluşturulabilir mi?
#Hakodaklı veri okuryazarlığı sunumu #hakodaklıyenimedya #vg #ddj .@YeniMedyaKongre https://t.co/2HULS3z8lm #açıkveri #veriokuryazarlığı pic.twitter.com/78BRZnfqrU
— Pınar DağⓋ (@pinardag) 9 Mart 2017
Atölye kapsamında paylaşılan bildiri ise şöyleydi,”Günümüzün içinde bul, unduğu küresel dijital iklimde akıllı telefonlar şiddetin görüntülerini belgeleyebilir, dağıtabilir, çoğaltabilir. Uydular, dronlar çok uzaklardaki afetlere yönelik değerlendirmeler yapıp, raporlar verebilir. Toplanan sosyal medya verileri, siyasi protestolar hakkında gerçek zamanlı bir farkındalık sağlayabilir. Tüm bu olumlu tabloya rağmen; teknolojik fayda riskler/zararlar açısında bakıldığında kendi içinde zorluklar ve fırsatlar yaratabiliyor. Bu teknolojiler, ihtiyaç sahibi insanlara yardım etmek, kötüye kullanımı önlemek ve zarar görmeyi önlemek için sorumlu bir şekilde nasıl kullanılabilir? Hak odaklı veri sistemi ve kullanımı nasıl sağlanır? Sivil toplum örgütleri, kalkınma ajansları yeni veri odaklı yaklaşımlar geliştiriyorlar. Veriler her zaman bu alanlar için önem taşırken, dijital ve ağ teknolojilerinin yapısı veriyi toplama, depolama, analiz etme yönünden giderek daha hızlanıyor. Ancak bu hızlılık olumluluk gibi gözükse de bu yeni teknolojilerin getireceği olumlu ve olumsuz etkileri tam olarak anlamayı sağlayamıyor ve bu da bilinçli karar almayı zorlaştırıyor. Veri okuryazarlığı kapsamında veri biliminin çevremizi nasıl etkileyebileceğini henüz bilmiyoruz. Hayatımızın sosyal, finansal yönlerini değiştiren teknolojilerin aynı zamanda adalete hitap etme potansiyeline sahip olup olmadığı da belli değil.